Daltononderwijs

‘Mensen zonder vrees, mensen met lef!’

De Lonnekerschool is een openbare Daltonbasisschool.

Er wordt lesgegeven volgens het “Daltonprincipe”. Dit betekent dat leerlingen in een moderne en inspirerende omgeving leren zelfstandig te werken, om te gaan met verantwoordelijkheid en samen te werken. Kortom, het onderwijs voor de toekomst.

Visie op opvoeding en leren: ‘Mensen zonder vrees, mensen met lef!’

Leerlingen die nu in groep 8 zitten, zullen waarschijnlijk rond het jaar 2075 met pensioen gaan. Het is nu al moeilijk een voorstelling te maken hoe onze samenleving er over 10 jaar uit zal zien, laat staan hoe deze er over 50 jaar uit zal zien. Dat betekent dat leerlingen worden opgeleid voor banen die nog niet bestaan of voor banen die over enkele jaren niet meer bestaan. Welke kennis, vaardigheden en houdingen hebben die leerlingen nodig in een samenlevingdie voortdurend aan het veranderen is? 

Zo’n honderd jaar geleden vond Helen Parkhurst, grondlegger van het Daltononderwijs, al dat onderwijs een brede functie heeft. Het team van de Lonnekerschool vindt dat het onderwijserop gericht moet zijn om leerlingen te ondersteunen het vermogen te ontwikkelen om te kunnen functioneren in de toekomst, zodat zij zich ontwikkelen voor een maatschappelijk- en carrièreperspectief dat past bij hun leerpotentieel, talenten en interesses. Onderwijs behoort leerlingen cultureel en moreel te vormen, zodat ze zelfredzaam zijn en zichsociaal verantwoordelijk voelen[1]. Dit betekent dat leerlingen van de Lonnekerschool samen met de teamleden erachter komen wie zij zijn, wat zij kunnen en wat zij willen en vervolgens met lef en zelfvertrouwen kiezen wat ze doen om dit te bereiken.

[1] Parkhurst, H. (1922), Education on the Dalton Plan. New York: E.P. Dutton& Company. 

 

De vijf kernwaarden van het Daltononderwijs

Het daltononderwijs gaat uit van vijf kernwaarden: verantwoordelijkheid, samenwerken, zelfstandigheid, reflectie en effectiviteit. De kernwaarden van het onderwijs vinden vaak tegelijkertijd plaats, overlappen elkaar en vormen de basis voor leeropbrengsten en persoonlijke ontwikkeling. Vanuit de vijf kernwaarden van onze Daltonvisie geeft onze school invulling aan het stimuleren van creativiteit, kritisch denken, probleemoplossend vermogen en samenwerking: Vaardigheden die nu en in de toekomst nodig zijn.

Verantwoordelijkheid: omgaan met vrijheid

"Freedom and responsibility perform the miracle"[2]

Binnen het daltononderwijs betekent verantwoordelijkheid het omgaan met de vrijheid die je als leerling krijgt. Om keuzes te (leren) maken en om een eigen weg te vinden in het leven is vrijheid noodzakelijk. Dit betekent dat een leerling vrijheid moet ervaren door autonomie te krijgen over het eigen leren en leven. Het moet leren dat het uniek is in de wereld en tegelijkertijd in zijn unieke verschijning onderdeel uitmaakt van een groter geheel. Daltononderwijs draagt daardoor bij aan processen van persoonsvorming of subjectwording, waardoor de leerling autonoom en onafhankelijk leert zijn in het denken en handelen.

 

Zelfstandigheid: zelfsturend en initiatiefrijk

"Experience is the best and indeed the only real teacher”[2]

Om als volwassene succesvol te zijn in de maatschappij moet een leerling leren welke beslissingen hij moet nemen en het resultaat van genomen beslissingen beoordelen. Keuzevrijheid in het daltononderwijs stimuleert leerlingen tot het nemen van zelfstandige beslissingen die voor hem effectief en verantwoord zijn. De mogelijkheid tot zelfregulatie of zelfregulerend leren wordt gezien als een van de belangrijkste kwaliteit van het mens zijn. Omdat dit adaptieve vermogen ervoor gezorgd heeft dat onze voorvaderen konden overleven en dat andere soorten uitstierven. Tijdens zelfregulerend leren werkt een leerling doelgericht en planmatig aan een (week)taak of opdracht, is in staat om tijdens het leerproces oplossingen te vinden voor problemen waar het tegen aan loopt, stemt gedrag af op het leerproces en is in staat om strategieën tijdens het proces aan te passen om uiteindelijk de taak succesvol af te ronden.

 

Samenwerken en samenleven: socialisatie 

"The school functions as a social community"[2]
De Lonnekerschool is een gemeenschap waar leerlingen, ouders en het team op een natuurlijke en gestructureerde wijze samenleven en werken. We willen een veilige plezierige school zijn met een warme gemoedelijke sfeer. Dit vormt een goede basis, om samen te leren, waarin kinderen zonder vrees, keuzes durven maken om maximale ontplooiing te realiseren. Door samen te werken leren onze leerlingen dat er verschillen bestaan tussen mensen. Ze leren naar elkaar te luisteren en respect te hebben voor elkaar. Als leerlingen met elkaar samenwerken, ontwikkelen ze sociale vaardigheden en leren ze reflecteren op hun leren. Het uiteindelijke doel is democratisch burgerschap. Een daltonschool is een oefenplek voor democratisering. Een plek waar leerlingen de cultuur, normen en waarden van de samenleving wordt overgebracht en daardoor tot socialisatie komen.

 

Effectiviteit 

Dalton is een "Efficiency measure"[2]

Op de Lonnekerschool worden uitdagende doelen gesteld aan leerlingen en stellen zij zelf hoge doelen. Deze doelen moeten concreet en haalbaar zijn. Bij het opstellen van doelen wordt rekening gehouden met middelen als tijd, materialen en de ruimte, maar ook met het niveau van de groep en de individuele leerling. Door leerlingen medeverantwoordelijkheid te maken voor de planning en uitvoering van hun werk wordt het onderwijs effectiever. Onder effectiviteit kan men ook ‘zo effectief en efficiënt mogelijk omgaan met (leer)tijd’ verstaan. Dit is van toepassing op de (werk)houding van leerlingen, maar ook van leerkrachten. Daltonleerkrachten dienen bij het geven van effectieve lessen rekening te houden dat nieuwe kennis gekoppeld wordt aan voorkennis in een betekenisvolle leeromgeving waarin gebruik wordt gemaakt van conceptuele modellen waarin structuren zichtbaar zijn gemaakt. 

 

Reflectie 

"I would be the first to hear welcome criticism”[2]
Op de Lonnekerschool vinden we het belangrijk dat leerlingen al vroeg leren reflecteren door na te denken over het eigen gedrag en het eigen werk. Voorafgaand aan een opdracht maken leerlingen een inschatting van de moeilijkheid en de tijd die nodig is om een opdracht succesvol af te ronden. Na het maken van een opdracht wordt er door de leerling zelf een beoordeling gegeven op het werk en het leerproces. Door deze reflectie krijgen leerlingen meer inzicht in het plannen, kunnen zij betere doelen stellen en krijgen ze goed inzicht in hun eigen leerproces. 

Op de Lonnekerschool reflecteert het team op de onderwijspraktijk en op het professioneel handelen om voortdurend bezig te zijn met de ontwikkeling en kwaliteit van het onderwijs.

 


[2] Nederlandse Dalton Vereniging